Spokojne, czwartkowe popołudnie. Robię sobie ulubioną kawę i odpalam Facebook’a. Chwila relaksu dla mnie. Na tablicy wyświetla mi się post napisany na jednej z grup, poświęconej wystrojowi wnętrz i domu. Ktoś pyta: ,,Jaką mikrofalówkę polecacie?”. Temat mnie nie interesuje, ale przypadkiem mój wzrok pada na jeden komentarz. Na jeszcze jeden. Czytam kolejne. Machina ruszyła, a ja nie wierzę, w to co widzę.
,,Po co Ci mikrofalówka w domu?”
,,Dostaniesz raka”
,,Jedzenie z mikrofalówki traci wszystkie wartości odżywcze.”
,,Podgrzewając jedzenie to jak byś jadł trupa”
,,Jedzenie z mikrofalówki powoduje szereg chorób”
,,Chcesz się truć? Gratulacje”
I tak właśnie wygląda typowy dzień z życia, w którym trafiasz na post, w którym kilkaset ludzi w komentarzach postanawia zostać ekspertami w danej dziedzinie. Nie znam się, ale się wypowiem! A już na pewno powiem Ci, że dostaniesz raka…
Nie ukrywam, że w takich momentach mój spokój zostaje zmącony, a kawa nie smakuje już tak dobrze. I już wiem, że jest to moment, w którym planując kolejny wpis na stronie – poruszę temat wpływu mikrofalówek na nasze zdrowie i wartość odżywczą żywności.
Mikrofalówki, które wykorzystują promieniowanie do przetwarzania żywności są idealnym czarnym charakterem dla tłumu anty-science, tudzież alt-med.
Mikrofalówka niszczy i zabija żywność
Idąc tym tropem myślenia – należałoby jeść surowe mięso, nie gotować, ani nie mrozić żadnych produktów. Ponadto – argument ,,żywych komórek” i ,,martwych po mikrofalówce komórek” jest nie trafiony, ponieważ każdy produkt, który trafia na nasz stół (w tym nawet świeże owoce, ale jednak – zerwane) nie ma ,,żywych” komórek, no chyba że to komórki bakterii, które się w nich znajdują.
Mikrofalówka zmniejsza zawartość składników odżywczych!
To na początek trochę faktów – obróbka termiczna żywności (za pomocą dowolnej metody: gotowanie, pieczenie, duszenie, parowanie, smażenie) ZAWSZE prowadzi do pewnej utraty witamin i składników mineralnych. Zmienne istotne dla tego procesu to intensywność ciepła, czas trwania ogrzewania czy kontakt z wodą.
Najbardziej podatne na straty są oczywiście warzywa czy owoce. Gotowanie warzyw wpływa na przejście witamin do wywaru, w których się gotują, a następnie ich odparowanie.
Badania pokazują, ze jedną z metod obróbki, która powoduje NAJMNIEJSZE straty cennych witamin i składników mineralnych to gotowanie w kuchence mikrofalowej.
–wpływ na witaminy z grupy B: badanie dotyczyło obróbki mięsa wieprzowego i drobiowego w konwencjonalnym piecu i kuchence mikrofalowej. Podczas pieczenia w piecu zachowano 48–96% tiaminy, a podczas obróbki w kuchence mikrofalowej 85,6–94,2%. W przypadku witaminy B6: obróbka w piecu spowodowała, że mięsa zachowały tylko 21,6–48,5% witaminy B6, a po obróbce w kuchence mikrofalowej 59,9–80,9%.
-wpływ mikrofal na białka, lipidy i składniki mineralne wydaje się minimalny. Nie ma raportu na temat wpływu mikrofal na frakcję węglowodanów w żywności. Nie istnieją istotne różnice żywieniowe między produktami spożywczymi przygotowanymi metodami konwencjonalnymi i mikrofalowymi. Wszelkie różnice odnotowane w literaturze są minimalne.
– szczurom podawano dietę opartą na tradycyjnym gotowaniu oraz na obróbce za pomocą mikrofalówek. Kryteria oceny toksyczności obejmowały obserwacje kliniczne, wpływ na wzrost, spożycie pokarmu i wody, hematologię, chemię kliniczną, analizę moczu, masy narządów, erytrocyty mikrojądrowe w szpiku kostnym, badanie ogólne w sekcji zwłok i badanie mikroskopowe wielu narządów. Wyniki wskazywały na brak niekorzystnych skutków diet przygotowanych w kuchence mikrofalowej w porównaniu z tradycyjnie gotowanymi.
– metanaliza oceniała wpływ na zdrowie (nowotwory, układ nerwowy, sercowo naczyniowy, rozrodczy) promieniowania z różnych źródeł, w tym z mikrofal. Naukowcy doszli do wniosku, że brakuje spójnych danych czy twardych dowodów, na negatywne działanie czy powiązanie ze szkodliwym wpływem na zdrowie. W pojedynczych badaniach podkreślano potencjalnie negatywny wpływ podczas dużej częstotliwości korzystania z… telefonów komórkowych (zabawne, że niektóre negatywne komentarze pisane na temat mikrofalówek, wysyłane były właśnie o ironio, ze smartfonów) oraz zmiany w układzie immunologiczym u pracowników transmisji radiowych czy telewizyjnych.
– straty witaminy C podczas gotowania warzyw w kuchence mikrofalowej wynoszą od 8,3 do 19,8%, natomiast gotowane we wodzie: od 46,4 do 55,7%!
Mikrofalówki powodują raka
Sama obróbka w mikrofalówce nie powoduje raka, jednak ziarno prawdy polega na tym, iż nie należy podgrzewać potraw w pojemnikach, które nie są do tego specjalnie przeznaczone. Problemem jest zatem samo tworzywo, które wykorzystujemy w tym procesie. Nigdy nie podgrzewamy jedzenia w plastiku.
A gdy nawet ten argument nie przemawia, możemy usłyszeć, że…
,,Promieniowanie wydzielane w pobliżu mikrofalówki też powoduje raka!”
Zwolennicy tej teorii twierdzą, że ludzkie komórki są zbudowane z cząsteczek, a wiązania molekularne są rozbijane i niszczone pod wpływem promieniowania.
Jednak…
Promieniowanie mikrofalowe nie jest wystarczająco energetyczne, aby rozerwać wiązania molekularne. Jest to promieniowanie niejonizujące. Mikrofale mogą podgrzewać wodę, w tym wodę w ciele. I właśnie dlatego kuchenki mikrofalowe są ekranowane.
Dlatego ważne jest, aby nie używać naprawdę starej mikrofalówki, która może działać nie do końca sprawnie no i nie stać przytulonym do mikrofalówki w momencie, gdy ona działa 🙂 Promieniowanie spada wraz z odległością, więc wystarczy odejść kilka kroków, jeśli chcemy poczuć się w 100% bezpiecznie.
Tradycyjne formy obróbki jak smażenie, także mogą być źródłem związków mutagennych czy kancerogennych, a jednak nikt nie straszy nimi w momencie gdy ktoś pyta o polecenie dobrej patelni 🙂 Ponadto związki te nie są wytwarzane w mikrofalówkach (lub są w bardzo niewielkim stopniu). Te substancje to aminy heterocykliczne, nitrozoaminy i policykliczne węglowodory aromatyczne.
To jeszcze warto wiedzieć:
– temperatura powierzchni produktów gotowanych lub odgrzewanych w kuchenkach mikrofalowych zazwyczaj nie przekracza 100˚C
– żywność poddana w obróbce w mikrofalówce, nie będzie miała takich samych cech sensorycznych, jak ta poddana innym metodom. Spowodowane jest to tym, że nie dochodzi do reakcji nieenzymatycznego brunatnienia i karmelizacji cukrów – a właśnie te reakcje odpowiadają za aromat i chrupkość brązowej skórki, jaka powstaje np. podczas smażenia czy pieczenia. Jednak wiele urządzeń ma obecnie różne opcje jak np. opcja grill.
Podsumowanie
Obróbka żywności w kuchence mikrofalowej to bezpieczna technologia, co więcej: pod względem witamin i składników mineralnych powoduje najmniejsze straty. Demonizować możemy jedynie podgrzewanie żywności w plastiku, które istotnie niesie za sobą negatywny wpływ, korzystanie ze starych urządzeń, które mogą być nieszczelne, czy też zbyt bliski kontakt z mikrofalówką w czasie jej działania. Jednak żywność, którą w niej umieszczamy, jest dla nas bezpieczna, a czasem – jak widać nawet korzystniejsza pod względem jej wartości odżywczej.
Bibliografia:
Renata Korzeniowska-Ginter, Katarzyna Tkacz. Inż. Ap. Chem. 2015, 54, 5, 257-258
Jauchem JR. Effects of low-level radio-frequency (3kHz to 300GHz) energy on human cardiovascular, reproductive, immune, and other systems: a review of the recent literature. Int J Hyg Environ Health. 2008 Mar;211(1-2):1-29. Epub 2007 Aug 9.
Jonker H.P.Til. Human diets cooked by microwave or conventionally: Comparative sub-chronic (13-wk) toxicity study in rats. Food and Chemical Toxicology, Volume 33, Issue 4, April 1995, Pages 245-
Uherová B, Hozová V. Smirnov. The effect of microwave heating on retention of some B vitamins. Food Chemistry, Volume 46, Issue 3, 1993, Pages 293-295
Anne Lassen, Lars Ovesen, (1995) “Nutritional effects of microwave cooking”, Nutrition & Food Science, Vol. 95 Issue: 4, pp.8-10
Zhi, W. J., Wang, L. F., & Hu, X. J. (2017). Recent advances in the effects of microwave radiation on brains. Military Medical Research, 4(1), 29. doi:10.1186/s40779-017-0139-0
Gwendolyn A. Cross , Daniel Y. C. Fung & Robert V. Decareau. The effect of microwaves on nutrient value of foods, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, Volume 16, 1982
